جراحی لاپاراسکوپی آشالازی

نگاه کلی به آشالازی

آشالازی یک بیماری غیر شایع مربوط به بلعیدن است که در هر صد هزار نفر یک بار رخ می دهد. علامت عمده آشالازی معمولا اشکال در بلعیدن است. بیشتر افراد مبتلا در سنین بین 25 تا 60 سال این بیماری در آنها تشخیص داده می شود. با اینکه این وضعیت قابل درمان نیست اما علائم بیماری معمولا با درمان تحت کنترل در می آیند.

علت آشالازی

در آشالازی سلولهای عصبی مری (مری لوله ایست که غذا را از دهان به معده منتقل می کند.) به دلایلی که معلوم نیست خراب می شوند. از بین رفتن سلولهای عصبی مری دو مشکل اصلی ایجاد می کند که بلع را دچار اختلال می کنند:

  • ماهیچه هایی که سطح داخلی مری را احاطه می کنند به صورت عادی منقبض نمی شوند و در نتیجه غذای بلعیده شده به طور صحیح در طول مری و به داخل معده رانده نمی شود.
  • اسفنکتر تحتانی مری (LES) یک دسته ماهیچه که قسمت تحتانی مری را می پوشاند به طور صحیح عمل نمی کند.

در حالت عادی هنگام بلع LES شل می شود تا اجازه دهد که غذای بلعیده شده وارد معده شود. هنگامی که غذا از مری به داخل معده رفته است ماهیچه LES منقبض می شود تا به قسمت انتهایی مری فشار آورده و آن را ببندد و در نتیجه مانع بازگشت محتویات مری به معده (ریفلاکس) شود.

در افراد مبتلا به آشالازی LES نمی تواند در هنگام بلع به طور عادی منبسط شود. به جای آن LES همچنان انتهای مری را فشار می دهد و مانعی ایجاد می کند که از عبور غذا و مایعات به داخل معده جلوگیری می کند. با گذشت زمان قسمتی از مری که در بالای LES  که به طور دائمی منقبض است، گشاد می شود و ممکن است مقادیر زیادی از غذا و بزاق در قسمت گشاد شده مری تجمع کنند.

علائم آشالازی

شایع ترین علت آشالازی دشواری در بلعیدن است. بیماران اغلب احساس می کنند که مواد بلعیده شده چه غذا و چه آب در سینه گیر می کنند. این مشکل اغلب به آهستگی آغاز می شود و به طور تدریجی افزایش می یابد. بسیاری از افراد تا زمانی که این مشکل جدی می شود به دنبال درمان نیستند. بعضی از بیماران با آهسته غذا خوردن و یا با انجام مانور هایی مثل بلند کردن گردن یا به عقب بردن شانه ها به منظور بهبود خالی کردن مری، به دنبال راه حل هستند.

علائم دیگر می توانند شامل درد سینه، برگشت غذا و مایعات بلعیده شده، قلب درد، آروغ زدن همراه با دشواری، احساس پر بودن گلو یا برآمدگی در گلو، سکسکه، و کاهش وزن باشند.

تشخیص آشالازی

آشالازی بر اساس علائم می تواند حد زده شود اما برای تشخیص قطعی به آزمایش هایی نیاز است.

  • اشعه ایکس از سینه: اشعه ایکس از سینه می تواند مری گشاد شده و نبود هوا در معده را نشان دهد. با این حال اشعه ایکس مری نمی تواند برای تشخیص آشالازی کافی باشد و به آزمایشات بیشتری نیاز است.
  • آزمایش بلعیدن باریوم: آزمایش بلعیدن باریوم یک آزمایش تصویربرداری متداول برای تشخیص آشالازی است. این آزمایش شامل بلعیدن ترکیبی غلیظ از باریوم با طعم گچ همراه با گرفتن تصاویر اشعه ایکس است. باریوم تصویر مری و اسفنکتر تحتانی مری را نشان می دهد. یافته های مشخص آشالازی در آزمایش بلعیدن باریوم شامل یک ناحیه به طور دائمی باریک شده در انتهای مری (LES) با گشاد شدن مری در بالای ناحیه باریک شده هستند. بلعیدن باریوم همچنین ممکن است انقباض های اسپاسمی در مری بالای LES ایجاد کند که این وضعیت آشالازی قوی نام دارد.
  • مانومتری: مانومتری آزمایشی است که تغییرات فشار در داخل مری را که به وسیله انقباض عضلاتی که سطح مری را می پوشانند ایجاد می شود، اندازه می گیرد. آزمایش شامل عبور یک لوله باریک از طریق بینی یا دهان به داخل مری است. لوله توسط حسگر های فشار متعددی احاطه شده که فشار در داخل مری را به دستگاهی که آن فشارها را ثبت می کند منتقل می کنند. به بیماران اغلب گفته می شود که از هشت ساعت پیش از آزمایش چیزی نخورند یا نیاشامند، و در حین اینکه لوله در جای خود قرار دارد به آنها جرعه های آب داده می شود تا بنوشند.مانومتری برای قطعی کردن تشخیص آشالازی تقریبا همیشه انجام می گیرد. این آزمایش به طور معمول سه وضعیت غیر عادی در بیماران آشالازی را آشکار می کند: فشار بالا در LES در حالت استراحت، ناتوانی LES در آزاد شدن بعد از بلعیدن، و فقدان انقباضات مفید (peristaltic) در مری تحتانی. دو ویژگی اخیر مهم ترین ویژگیها بوده و در تشخیص آشالازی ضروری هستند.
  • آندوسکوپی: آندوسکوپی به پزشک اجازه می دهد که داخل مری، LES، و معده را با استفاده از یک لوله نازک، سبک، و انعطاف پذیر ببیند. به بیشتر بیماران در حین عمل آندوسکوپی آرام بخش داده می شود. این آزمایش برای افراد مشکوک به آشالازی توصیه می شود و به طور ویژه برای پیدا کردن وضعیت هایی که علائم مشابه آشالازی دارند مثل سرطان قسمت بالایی معده سودمند است.در بیماران آشالازی آندوسکوپی معمولا مری گشاد شده را که حاوی غذای باقیمانده است نشان می دهد، همچنین ممکن است التهاب، زخمهای کوچک ناشی از غذا یا قرصهای باقیمانده، و عفونت مخمری را نشان دهد.آندوسکوپ می تواند در طول LES و داخل معده پیش رفته و وجود سرطان معده را بررسی کند. سرطان در قسمت بالایی معده می تواند علائم و نتایج غیر عادی مانومتری ایجاد کند که با علائم و یافته های آشالازی عملا یکسان هستند. این وضعیت سودوآشالازی یعنی آشالازی کاذب یا آشالازی ثانوی نام دارد. معمولا بیوپسی هایی (یعنی تکه های کوچک بافت) از قسمت تحتانی مری برای پیدا کردن سلولهای سرطانی گرفته می شوند. گرفتن بیوپسی از مری در طول آندوسکوپی با درد همراه نیست و معمولا عمل بی خطری است.